Forum Integracji Europejskiej Ksw rocznik 2006

monika. · Wysłany: Śro 12:41, 02 Mar 2011 Temat postu: literatura

[link widoczny dla zalogowanych]

monika.

[link widoczny dla zalogowanych]

Amerykanista

intruz

Ma ktoś jakieś materiały? slajdy, zdjęcia, skany, ściągi?
Ktokolwiek wie jak będzie wyglądał egzamin? test czy opisówka?

przem

opisówka podobno

korben

nie wiem czy się przyda ale lepszy rydz niż nic...

Etapy islamu
1) do wieku XVIII muzułmanskie średniowiecze
2 ważne wydarzenia konczące ten okres:
a) 1683 wycofanie się swiata islamu z Europy
b) 1798 egipska wyprawa Napoleona – symbolizująca przejscie świata chrześcijańskiego do ofensywy.
2) modernizm
3) fundamentalizm

Na średniowiecze muzułmanskie składa sie 5 etapów:
1) świat arabski przed islamem
2) narodziny islamu jako religii objawionej
3) okres 4 kalifów prawowiernych
4) dynastia Amayadów [do połowy VIIIw.]
5) dynastia Abbasydów [do połowy XIIIw.]

Współcześnie islam jest zróżnicowany na 2 podstawowe odłamy:
Sunnitów i Szyitów. Jest także mniej znaczący najbardziej radykalny odłam Harydżyci.
Podział ten pojawił się w połowie VIIw, gdy powstał spór o sposób wybiernaia następcy Mahometa [Mahomet realizował władzę doczesną – kalifat]

Sunnici [była ich większość] uznali że kalifa powinien wybierać ogół wiernych. Wierni nie są samodzielni w swoim wyborze gdyż owszsytkim decyduje wola Allacha.
Szyici uznali ze władza kalifa powinna być dziedziczona w rodzinie Mahometa.

Islam jest religią objawioną Mahometowi, jest dany i nie podlegający zmianie.
2 główne źródła islamu:
-Koran. Koran jest księgą świętą, zawiera treści objawione. Są to spisane wypowiedzi Mahometa, ale nie sa to wypowiedzi smaodzielne. Pośredniczy on między bogiem a wiernymi. Koran został spisany po śmierci Mahometa.
-Sunna. Sunna to osobiste wypowiedzi Mahometa, to takze opis zchowań Mahometa.

Wg. Islamu jest jeden bóg-Allach i jeden prorok Mahomet.
Na wiernych ciąży 5 obowiązków
-wyznanie wiary [świadome wypowiedzenie pierwszych wersów Koranu]
-modlitwa [5x w ciągu dnia]
-post [ramadan]
-jałmużna [jest to dobrowolny datek]
-odbycie pielgrzymki ddo Mekki
Do tej listy Harydżyci dodają dżihad [czyli świętą wojne], wg. Innych odłamów aby święta wojna była obowiązkiem musi być ona ogłoszona przez kalifa [fatfah]

Wierny jest jednoczesnie członkiem wspólnoty społecznej. Podstawą jest wszechmoc boga, człowiek jest nicoscią, jedyne co może zrobić to poddac się woli boga. Zbawienie wyznawcy uzaleznione jest od boskiej decyzji podjętej przed narodzeniem wiernego. Jednostka jest cąłkowicie podporządkowana wspólnocie. Istniejąca rzeczywistość jest niezmienna wprowadzanie zmian jest wystapieniem przeciwko bogu.
Kult pokory wobec losu. Najwyższą cnota jest bierność i cierpliwosc.
Ubóstwo jest karą, ewentualnie wypróbowaneim wiernego.

Podboje postawiły przed wyznawcami Islamu problem stosunku do niewiernych
-dzihad – obowiązek walki z niewiernymi. Odrzucenie idei pokojowego współistnienia.
-nieiwierni. Niewiernym nie można narzucić siła wyznania. Kalif panuje nad muzułamanami i niemuzułamanami. Decyzja o swoim losie należy do niewiernego.
Islam dzieli ludiz na
-wiernych [muzułamnie]
-nieiwiernych [chrzescijanie i żydzi czyli religie posiadające świętą księge]
-poganie
Jeśli niewierny nie przeszedł na Islam stawał się poddanym kalifa i płacił wysokie podatki [których nie płacą muzułmanie] Jeśli poganin nie przeszedł na Islam czekała go śmierć.

Państwo muzułmańskie to państwo teokratyczne czyli rzadzone przez boga. Koran reguluje relacje wierny-bóg, a takze relacje między wiernymi. Państwo jest wspólnota religijną, która pokrywa się ze wspólnotą polityczną.

Kalifat – jedne klif rządzi wszystkimi wiernymi. Po Tureckich podbojach sułtan był kalifem. W roku 1924 zniesiono kalifat i do dzis nie został on przywrócony.

Ulemowie [znawcy Koranu] pełnią obowiązki sedziów. Ich działalnosc polega na rozpatrywaniu danego przypadku według Koranu. [W państwach islamskich nie ma ustaw jedynym źródłem praw i obowiązków jest Koran]
Kalif ma władze absolutna ale tylko w przypadkach nieuregulowanych przez Koran. Nie jest on ponad prawem ,a jego władza nie jest tak wielka jak moglo by sie wydawać, gdyż Islam bazuje na prawdzie objawionej w związkiu z tym w Koranie musi znajdowac się rozwiązanie dla każdej sytuacji życiowej

Szariat- droga, słuszna ścieżka, którą podąża wierny realizujac wolę boga, to ogół norm dotyczących postępowanai danego człowieka w życiu prywatnym i publicznym.
Szariat bazuje na 4 źródłach
-Koran
-Sunna
-interpretacja [idźma] początkowo uwżano że każdy wierny może sam dokonywać interpretacji koranu, później wykształciła się grupa prawników którzy mieli wyłącznosc na dokonywanie interpretacji koranu
-analogia [też dokonywana tylko przez sćisła grupę prawników

Islam to doktryna religijno-polityczna. Bez znajomosci faktów historycznych trudno oceniać ta religię, zwlaszcza ze podawane przez Tv i gazety informacje upraszczają kwestie islamu do fundamentalizmu islamskiego, który jest tylko ejdnym z bardzo wielu odłamów Isamu.

-Modernizm
przekonanie o koniecznośc wprowadzanai zmian do poglądów polityczych i religijnych. Wyznika ze świadomości różnic między nauką religijną a postępem cywilizacyjnym.

-Fundamentalizm.
Róznica między założeniami a realiami ma zostać zlikwidowana przez powrót do pierwotynych załozeń religijnych.

Obie te teorie są krytyką teraźniejszośc.
Modernizm to optymizm dizejowy, a fundamentalizm to pesymizm dziejowy.

Modernizm pojaiwł się w XVIIIw. Jako relacja na poczucie słabosci. Al Afgani uznał ze różnice między światem zachodnim a światem muzułmanskim mogą być osłabione przez modernizacje – liberalne reformy. Po II wojnie światowej państwa muzułmanskie odzyskały niepodległość i zaczeły wprowadzac to rozwiazanie.

Panislamizm
-wg. Panislamizmu muzułamnie dzielą się na wyznawców i gminy wyznaniowe, nei ma państwa narodowego. Idea wspólnoty wszystkich wyznawców islamu. Powstała Liga Państw Muzułmańskich
hasła panislamizmu
-krytyka modernizmu
-wspólny wróg –Izrael
-odrodzenie kalifatu

Panarabizm
-solidaryzm muzułamnów arabskiego pochodzenia.
Cechy: tradycja, wykorzystanie modernizmu, rozwój oswiaty, unowocześnienie przez laicyzację [panarabizm objął głównie warstwy inteligenckie]
Panarabizm został umocniony sukcesami politycznymi
-nacjonalizacja kanału sueskiego
-doprowadzenie do kryzysu energetycznego
Muzułmanie żyli dotad w cieniu Europy, byli przekonani o swej słabości, sukcesy polityczne dały im przekonanie o ich sile.
Powstała Zjednoczona Republika Arabska
Hasła panarabizmu to: mesjanizm, jedność, wolność od kolonializmu i zależnosci postkolonialnej.
Po II wojnie światowej obszar muzułmanski stał się obszarem wpływów socjalistycznych.

Socjalizm muzułmanski
Źródła:
-tardycyjny islam
-panarabizm
Nesser prezydent Egiptu, nurt socjalizmu arabskeigo to nesseryzm.
Społeczeństwo jest strukturą solidarystyczną nie zna walki klas, odrzuca dyktaturę proletariatu, odrzuca zneisienie własnosci prywatnej. Podstawową ideą był nacjonalizm arabski.
Celem była walka z zagrożeniem neokolokwialnym, podpożądkowanie jednostki wspólnocie.

Fundamentalizm – reakcja na modernizm. Reislamizacja, nadanie świeckiemu państwu charakteru religijnego [nazywane tez upolitycznieniem religii]
Fundamentalizm to powrót do założeń czystego islamu. Odrzucenie modernizmu czyli nowoczesnego, świeckiego i demokratycznego panstwa.
Fundamentalizm XXw. To rozczarowanie modernizmem i zachodem. Modernizm nie poprawił egzystencji społeczeństw arabskich, wytworzył proeuropejską elitę, nie sięgając innych warst społecznych. Warstwy niższe i średnie są bazą dla fundamentalizmu.
Fundamentalizm charakteryzuje sie myśleniem życzeniowym [tzw. Zdania budujące rzeczywistość]

Fundamentalizm współczesny sięga źródłami do wydarzeń średniowiecza:
-hanabalicka szkoła prawa [o czym będzie w kolejnym odcinku]
-ekspansja Mongołów
-wahabizm
Wahabizm [Al Wahab] – jest to oficjalna ideologia Arabi Saudyjskiej. Jest to ideologia fundamentalistyczna. Al Wahab uwazał, że należy wrócic do tradycyjnych źródeł: Koran i Sunna, powrót do pierwotnej czystosći – surowość i prostota życia, dosłownosc Koranu.
Wahabizm odgrywa znaczna rolę na terenie kaukazu i w poradzieckich republikach na terenie Azji Środkowej.

Wyróżnia się fundamentalizm
-kulturowy
-polityczny

Dżahilija – okres [stan] niewiedzy.
Wyróznia się 2 dżahilije
-historyczna – czas przed Mahometem
-współczesna – odrzucenie zasad wiary, głoszonych przez boga – obszar gdzie nie praktykuje sie zasad Koranu, czyli zachód. Z dżahiliją współczesną konieczna jest walka.

Kutb – był przedstawicielem organizacji „Stowarzyszenie Braci Muzułmanów”. Teoria „pustki duchowej”. Krytyka demokracji i liberalizmu bo stawia ludiz wyzej od boga, krytyka kapitalizmu bo powoduje on laicyzację zycia, krytyka komunizmu bo odrzuca on boga.
Kutb zosatł stracony w roku 1960. W roku 1988 organizacja Kutba przeprowadziła spektakularny zamach terrorystyczny i uznała terroryzm za jedyną metodę walki z zachodem.

Fundamentalizm jest ideologią powrotu [pesymizm dziejowy- zwrot wytłumaczę w następnym odcinku] Koran to jedyne niezafałszowane źródło wiary. Powrót do jedności muzułamanów. Podział świata na 2 obszary, odrzucenie demokracji, odrzucenie indywidualizmu. Kto nie jest członkiem wspólnoty jest jej wrogiem. Dżahilija współczesna jst złem, z którym trzeba walczyć. Nie jest możliwe pokojowe współistnienie, konieczny jest konflikt. Odrzucenie tolerancji, pluralizmu. Świeckie panstwo jest wynaturzone jest wytworem globalizacji. Fundamentalizm daży do zbudowania państwa teokratycznego.
1979 – rewolucja muzułmanska obaliła rządy Rezy Pahlawiego w Iranie, Iran stał sie państwem teokratycznym.

Podstawowa różnica dotyczy źródeł prawa.
Poniżej przedstawiam podstawowe szkoły sunnickie [nazwy pochodzą od nazwisk założycieli]

-szkoła hanaficka [powstała w I połowie VIIIw.]
Głosiła ze najważniejszym źródłem jest Koran. Ale zarówno Koran jak i Sunna nie są wystarczające, więc dopusciła interpretację i analogię. Wprowadziła zasadę preferencji – wyszukiwanie zasady uznawanej za najlepszą. Była szkołą oficjalną.

-szkoła malikicka [II połowa VIIIw.]
Dopuszczała ideę pożytku dla wspólnoty. Jeżeli cos było uzyteczne to stawało się automatycznie normą prawną.

-szkoła szaficka [przełom VIII i IXw.]
Doprowadziła do usystematyzowania prawa. Ograniczyła źródła prawa do 4.

-szkoła hanabalicka
Tylko Koran jest objawiony, więc jest najważniejszym źródłem prawa. Należy ograniczyć interpretację i analogię. Szkoła ta konczy rozwój źródeł prawa. Dązy ona do ortodoksji i stała sie podstawą do wykształcenia fundamentalizmu muzułmanskiego.

Teraz wyjaśnie jeszcze uzyte poprzednim razem sformułowania pesymizm i optymizm dziejowy.
Pesymizm dziejowy – doktryny takie krytykują teraźniejszość, gloryfikują przeszłość i katastrofizują przyszłość. [tzw. Doktryny reakcyjne] - Fundamentalizm
Optymizm dziejowy – Afirmacja zmian.
Albo stopniowo jako program reform - Modernizm
Albo gwałtownie jako rewolucja

Pozdrawiam

korben

Termin „fundamentalizm” w odniesieniu do islamu używany jest w wielu znaczeniach, skąd bierze się sporo nieporozumień. Ogólnie odnosi się go do prądów myślowych i ruchów muzułmańskich, które narodziły się pod wpływem kontaktów z Zachodem. Obserwujący Zachód przedstawiciele świata muzułmańskiego zauważyli, już w XIX, a zwłaszcza w XX w., że cywilizacja muzułmańska, w przeszłości stojąca pod wieloma aspektami wyżej niż zachodnia, współcześnie jest znacznie słabsza i została w tyle pod względem rozwoju technologicznego. Skutkiem tego jest jej słabość militarna i polityczna w świecie, gdzie dominującą rolę odgrywają państwa europejskie i USA, nierzadko wpływając na sytuację w różnych państwach muzułmańskich. Do tego cywilizacja zachodnia dominuje w przekazie medialnym, przez co postrzegana jest jako roszcząca sobie pretensje do bycia uniwersalną, a więc – jako zagrożenie dla innych wzorców duchowych i etycznych, w tym muzułmańskich.

Obserwacje te stały się początkiem głoszenia postulatów odnowy islamu i jego cywilizacji poprzez powrót do podstawowych zasad, czyli do fundamentów wiary – stąd fundamentalizm. Proponowane są przy tym różne drogi tej odnowy. Są wśród nich i takie, które postulują oczyszczenie islamu z naleciałości historycznych, ale nie odrzucają zdobyczy cywilizacji zachodniej i nie są do niej nastawione wrogo. Ich przedstawiciele nazywani są modernistami.

Są także tendencje znacznie bardziej radykalne, odrzucające wszystko, co nie pochodzi ze świata muzułmańskiego. Ich przedstawiciele odrzucają zachodnie wzory sprawowania władzy, kształtu państwa, stylu życia itd. i postulują zastąpienie ich przez te, które mają korzenie u źródeł islamu. Tendencje te łączą się zazwyczaj z polityzacją islamu, traktowanego jako podstawa organizacji systemu państwowego i społecznego. Niekiedy prowadzą one do agresywnego nastawienia wobec Zachodu, uważanego za bezbożny, ponieważ nie kieruje się już wcale wartościami chrześcijańskimi – dlatego ludzie Zachodu przestali być „ludem Księgi” i z tego powodu można ich nawracać siłą i przemocą. Zaplecze masowe tego typu nurtów stanowią rzesze ubogich mieszkańców państw muzułmańskich, którzy jako niewykształceni łatwo ulegają propagandzie, obarczającej winą za ich biedę wyzysk ekonomiczny ze strony państw Zachodu. Fundamentaliści przede wszystkim jednak zwracają się przeciw władzom swoich własnych państw, obwiniając je o nadmierne uleganie mocarstwom zachodnim i służenie ich interesom – takie oskarżenia wysuwane są na przykład pod adresem dynastii Saudów, panującej w Arabii Saudyjskiej.

Różnego rodzaju nurty tradycjonalistyczne były obecne w islamie wcześniej (np. wahhabizm powstały w XVIII w.), a jako że charakteryzował je szacunek dla tradycji przodków, ich arabska nazwa to salafijja (arab. salaf – „przodkowie”) – jest to jedna z nazw fundamentalizmu (wczesnego) w języku arabskim. Najbardziej znaczący teoretycy fundamentalizmu to:

Raszid Rida (1865–1935) – Syryjczyk, uczeń modernisty Muhammada Abduha, zwolennika unowocześnienia islamu i przystosowania go do warunków współczesnych, przy adaptacji pewnych osiągnięć europejskich; współtworzył początkowo reformizm w teologii muzułmańskiej, potem dążył do oczyszczenia islamu ze wszystkich obcych naleciałości, zbliżając się do wahhabizmu; antykolonialny działacz polityczny o nastawieniu panmuzułmańskim;
Abu al-Ala al-Maududi (1903–1979) – Pakistańczyk, autor koncepcji utożsamiającej świat Zachodu z nową dżahilijją, która oznacza wszystko, co nie jest podporządkowane Bogu i zasadom islamu; stąd walka z Zachodem jest obowiązkiem muzułmanina; założyciel Jamaat-i Islami; jego koncepcje rozwijali kolejni myśliciele fundamentalistyczni;
Sajjid Kutb (1906–1966) – Egipcjanin; rozczarowany Zachodem podjął koncepcje Al-Maududiego: uważał, że świat zachodni zatracił wszelki system wartości; negował nawet to, że chrześcijanie są „ludem Księgi”, opowiadał się za prowadzeniem „świętej wojny” przeciw Zachodowi; odrzucał zachodnie idee, w tym koncepcje państwa i propagował oparcie organizacji społeczeństw muzułmańskich na prawie Bożym; ideolog Braci Muzułmanów (patrz niżej) i wielu współczesnych ruchów fundamentalistyczych, w Egipcie więziony za przekonania.
Mustafa as-Siba’i (1915–1964) – Syryjczyk, także związany z Braćmi Muzułmanami, których oddział założył w Syrii; propagował „muzułmański socjalizm”, gdyż według niego islam przyniósł ideę sprawiedliwości społecznej i jest sposobem jej realizacji, zatem inny socjalizm nie jest muzułmanom potrzebny; krytykował Zachód za materializm (obecny zarówno w kapitalizmie, jak i w socjalizmie/komunizmie) i zatracenie wartości duchowych oraz obarczał jego politykę, w tym kolonializm, winą za zacofanie i nędzę społeczeństw muzułmańskich; propagował antyjudaizm, będący wynikiem konfliktu izraelsko-palestyńskiego; na jego ideach wspierał się socjalizm egipski Gamala Abd an-Nasera, natomiast w Syrii jego książki są zakazane.

Istnieje w świecie islamu wiele organizacji, realizujących radykalne postulaty fundamentalistyczne, czyli integrystyczne – najważniejszą i najstarszą z nich jest stowarzyszenie Bracia Muzułmanie, powstałe w 1928 r. w Egipcie, którego założycielem był Hasan al-Banna. Inne, to Hamas i Hezbollah, nieodżegnujące się od stosowania terroru, ale prowadzące także innego rodzaju działalność, w tym edukacyjną i charytatywną wśród ubogich warstw społeczeństwa, co pomaga im zdobywać zwolenników. Do popularności fundamentalizmu przyczynia się także konflikt izraelsko-palestyński, w którym państwa zachodnie, zwłaszcza USA, odgrywają istotną rolę, opowiadając się po stronie Izraela. Jest to konflikt etniczny, który jednak łatwo daje się w propagandzie przekształcić w konflikt religijny.

Część z radykalnych fundamentalistów sięga po terror. Z zasady przedstawiciele tej grupy nie wywodzą się z najbiedniejszych i niewykształconych warstw społecznych, należą raczej do klasy średniej. Nierzadko są wykształceni na Zachodzie, czego przykładem mogą być sprawcy zamachów, przeprowadzonych przez Al-Kaidę 11 września 2001 r., czy sam Osama ben Laden.

Ruchy i partie polityczne o nastawieniu fundamentalistycznym coraz częściej zyskują zwolenników w społecznościach muzułmańskich, rozczarowanych niewydolnością i nepotyzmem rządów wzorujących się tylko powierzchownie na europejskich systemach sprawowania władzy. I tak w 1991 r. wybory parlamentarne w Algierii wygrało ugrupowanie fundamentalistyczne, Islamski Front Ocalenia (FIS). M.in. pod naciskiem świata zachodniego wybory zostały anulowane przez sprawujących w Algierii władzę wojskowych, konstytucja zawieszona, w odpowiedzi FIS sięgnął po broń, czego następstwem stała się wieloletnia, krwawa wojna domowa. Z kolei w Turcji w 1996 r. zwycięstwo w wyborach odniosła Partia Dobrobytu (Refah) o nastawieniu fundamentalistycznym. W 1999 r. została ona zdelegalizowana, jej członkowie utworzyli wówczas Partię Cnoty (Fazilet Partisi), zdelegalizowaną z kolei w 2000 r. W 2003 r. rząd w Turcji utworzyła Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (Adalet ve Kalkinma Partisi), także o tendencjach fundamentalistycznych, ale bardziej liberalna – i to ona obecnie prowadzi zabiegi mające na celu wprowadzenie Turcji do UE, co może się wydawać paradoksalne, gdyż fundamentaliści zazwyczaj bywają wrogo nastawieni wobec świata zachodniego.

***

Z wieloznaczności terminu „fundamentalizm” w odniesieniu do islamu bierze się wiele nieporozumień, a ponieważ przy okazji jest on nośny propagandowo, bywa nadużywany. Na przykład często jest on stosowany wobec tych muzułmanów, którzy po prostu przywiązani są do zasad swojej wiary i konsekwentnie je praktykują, a np. żyjąc w środowiskach społeczeństw Zachodu nie ulegają laicyzacji, jednocześnie zachowując lojalność w stosunku do państwa zachodniego, w którym przyszło im żyć. Przykładem tego może być seria nieprzychylnych wypowiedzi na temat Tarika Ramadana, uczonego, teologa i kaznodziei, mieszkającego w Szwajcarii. Ramadan propaguje jedynie ideę bycia lojalnym obywatelem państw europejskich przy zachowaniu pełnej tożsamości muzułmańskiej i uczestniczy czynnie w wielu akcjach na rzecz dialogu między islamem a innymi religiami.

W innych językach europejskich na określenie fundamentalizmu muzułmańskiego stosowane są różne terminy, np. we francuskim intégrisme, islamisme, w angielskim islamism – stąd w tym ostatnim fundamentalistę nazywa się islamist, który to wyraz został mechanicznie przełożony do języka polskiego przez media jako „islamista”, mimo że ten wyraz istniał w nim już na oznaczenie „badacza islamu”. Z kolei w samym języku arabskim trudno o dobry termin na określenie zjawiska fundamentalizmu – używa się m.in. terminów tamamijja („integryzm”), usulijja („fundamentalizm”, ale tym terminem określa się też inne zjawiska) lub al-dżumud ad-dini („konserwatyzm religijny”).

Należy też pamiętać, że fundamentalizm jest zjawiskiem ponadreligijnym – nie jest zatem charakterystyczny tylko dla islamu. Także w obrębie innych wyznań napotkać można podobne poglądy, od nawoływania do odnowy przez powrót do źródeł po próby narzucenia wszystkim „jedynie słusznej drogi życiowej”.

wester

Egz w formie opisowej a mówił ile ma być pytań? Beda jakies pojecia, nazwiska daty, definicje?